Верски Календар

Преподобен Јован

Ученик на Св. Григориј Декаполит. Во времето на иконоборната ерес царот Лав Ерменин го подложи Св. Јован на маки заедно со неговиот учител Григориј и со Св. Јосиф Песнописец. Кога Св. Григориј го заврши својот земен живот, Јован стана игумен на Декаполитовиот манастир во Цариград. Штом стана игумен, заради Царството Божјо тој го удвои својот подвиг. Се упокои мирно околу 820 година. По смртта Св. Јосиф го погреба близу до гробот на неговиот учител Св. Григориј.

Светиот маченик Јован Нови Јанински

Родум од Јанина, некогаш престолнина на царот Пир. Кога неговите сиромашни родители умреа, младиот Јован се пресели во Цариград и таму го продолжи својот занает (бидејќи беше занаетчија). Не многу пред тоа Турците го освоија Цариград и многумина христијани од страв се одрекоа од Христа и примија ислам. Продавницата на Св. Јован беше токму меѓу овие потурци. Колку што повеќе тој гореше од љубов кон Господ Христос толку посилно се изразуваше како христијанин меѓу предавниците на Христа. И почна да се препира со нив за верата, а најпосле и да ги укорува за предавството. Тие тогаш го одвлекоа на суд и лажно го обвинија дека божем порано го примил исламот, но повторно се вратил во христијанството. Откако го мачеа и биеја со стапови и со железни шипки, го фрлија в затвор. Другиот ден, беше Велигден, повторно го поведоа на мачење, а Јован излезе радосно пеејќи: „Христос воскресна од мртвите!“ На своите мачители храбро им рече: „Правете што сакате за поскоро да ме испратите од овој краткотраен земен живот во животот вечен: јас сум роб Христов, Христа Го следам, за Христа умирам, за да живеам со Него!“ По ова го врзаа во синџири и го одведоа да го запалат. Кога го виде големиот оган подготвен за него, Свети Јован самиот потрча и скокна во пламенот. А неговите мачители штом видоа како скока и колку ја сака смртта, го извлекоа од огнот и го осудија на смрт со меч. Откако му ја отсекоа главата, ги фрлија и телото и главата во огнот. Подоцна христијаните ја растргнаа пепелта и собраа некои остатоци од неговите чесни и чудотворни мошти и го погребаа во Великата Црква во Цариград. Свети Јован Јанински најде маченичка смрт и прими венец на Божествена слава на 18 април 1526 година.

Светите маченици Виктор, Зотик, Зинон, Акиндин и Северијан

Сите намачени во времето на царот Диоклецијан. Додека не ги видоа маките на Светиот великомаченик Георгиј беа незнабожци. Но кога ги видоа неговите маки и храброста на славниот Христов маченик, сите чудесии што се пројавија во времето на неговото страдање, ја примија христијанската вера за којашто наскоро и самите пострадаа и се овенчаа со слава.

Велики четврток (Тајната вечера)

Главно за овој значаен ден од Страдалната седмица е дека Господ тогаш ги востанови двете суштествени тајни за нашето спасение: Светата евхаристија (на Тајната вечера: „Земете, јадете, ова е телото Мое кое за вас се прекршува за отпуштање на гревовите! Пијте од неа сите. Ова е крвта Моја која за вас и за мнозина се излева за отпуштање на гревовите! Правете го ова во Мој спомен“.) и Исусовата молитва („...Вистина, вистина ви велам: што и да посакате од Отецот во Мое име, ќе ви се даде“ (Јован 16, 23). „И што и да посакате од Отецот во Мое име, ќе ви го направам за да се прослави Отецот во Синот. Ако посакате нешто во Мое име, Јас ќе го направам...“, Јован 14, 13 - 14). Со други зборови, на Велики Четврток почнува светотаинскиот живот на Црквата. Денот започна со Христовите последни поуки за карактерот на љубовта што треба да ја стекнеме ако сме Негови, Неговото смирение; се памти миењето на нозете на апостолите што го направи Сам: „Ако Јас, Господ и Учител ви ги измив нозете, тогаш сте должни и вие еден на друг да си ги миете нозете“ (Јован 13; 14). А заврши со предавството на Богочовекот Исус Христос на првосвештениците и фарисеите, извршено од Јуда Искариот, еден од бројот на Дванаесеттемина најблиски Христови ученици.

Тропар - Кога славните ученици, при миењето на нозете на Вечерата, се просветлуваа, тогаш злочестивиот Јуда, болен од среброљубие, се помрачуваше и на беззаконите судии, Тебе – праведниот судија – Те предава. Душо среброљубива, гледај каде оди да се обеси таквата душа; одврати се од среброљубието на Јуда, кој се осмели да Му направи такви работи на Својот Учител; Господи, Кој си добар за сите, Слава Ти.

Кондак - Откако предавникот зеде леб во рацете, скришно ги пружа и ја прима цената на Оној што со Свои раце го создаде човекот, и Јуда остана непоправлив слуга и измамник.

Преподобен Јован Ветхопешчерник

Се подвизуваше во т.н. Ветха Пешчера или Лавра на Харитон Велики во Палестина. Бидејќи со сето срце, со сиот ум, со целата своја душа Го возљуби Христа, од младоста почна да патува по Светите места и да ги слуша поуките и советите на светите луѓе. Најпосле се насели во Харитоновата пештера, каде што се предаде на тврд подвиг минувајќи ги деновите и годините во пост, молитва и бдеење, непрестајно помислувајќи на смртта и учејќи се на смирение. Смртта го најде како добро созреан плод и го внесе во Рајот. Поживеа и се упокои во 8 век.

Светите маченици Христофор, Теона и Антонин

Тројцата беа млади офицери кај царот Диоклецијан. Кога беше мачен Светиот великомаченик Георгиј, тие ги гледаа неговите маки и чудата што се извршија при тој настан. Кога го видоа сето тоа, излегоа пред царот и храбро го исповедаа името на Господ Исус. За ова беа подложени на големи маки и најпосле фрлени во оган, каде им изгореа телата, а душите им заминаа во вечната радост на Господ. Пострадаа чесно во Никомидија во 303 година.

Свети Трифун патријарх Цариградски

Царот Роман, а тој владееше со Византија во почетокот на 10 век, имаше син Теофилакт на возраст од шеснаесет години кога умре патријархот Стефан. Царот сакаше да го возведе за патријарх својот малолетен син, бидејќи го имаше заветувано на духовна служба, но се засрами да го направи тоа. На патријаршискиот престол седна Свети Трифун, прост но чист и благочестив старец. Трифун остана на престолот три години. Кога царскиот син влезе во дваесеттата година, царот намисли по секоја цена да го тргне Трифун од престолот, а да го постави својот син. Божјиот светител Трифун не сакаше доброволно да си оди од престолот не заради нешто друго, туку затоа што сметаше за голема соблазна толку млад човек да се возвиси на таква одговорна и тешка положба како што е патријаршиската. Тогаш со сплетка на еден зол епископ измамија од Свети Трифун потпис на чиста хартија и над потписот во царскиот дворец ја напишаа божемната оставка на патријархот, којашто царот ја објави. За ова настана голем смут во Црквата, зашто народот и свештенството стоеја на страната на Божјиот човек Трифун. Тогаш царот насилно го тргна Свети Трифун и го испрати во манастир, а својот син Теофилакт го воздигна за патријарх. Свети Трифун поживеа во манастирот како подвижник две години и пет месеци и се упокои во Господ во 933 година.

Преподобниот маченик Агатангел

Од Тракија. Служеше кај Турците и тие насилно го потурчија во Смирна. Како покајник се замонаши во манастирот Есфигмен на Света Гора. Мачен од совеста посака со својата крв да си го измие гревот. Отиде во Смирна и таму им ги покажа на Турците крстот и иконата на Христовото Воскресение. Го убија на 19 април 1819 година, во деветнаесеттата година од неговиот живот. По смртта му се јави жив на својот духовник Герман.

Преподобен Симеон Босиот

Се подвизуваше на Света Гора и кратко време беше игумен на Филотејскиот манастир. Ги утврдуваше христијаните во верата и во многу балкански краишта се прослави со чудотворство. Одеше бос и затоа го нарекоа Босиот. Се упокои во Цариград.

Блажена Матрона Московска

Блажената Матрона била родена во 1881 година, во селото Себино, Епифанска околија (во Кимовскиот регион), односно во Тулската губернија. Нејзините родители биле сиромашни селани, благочестиви луѓе. Господ ја избрал Матрона за посебна служба; токму затоа од самиот почеток ? дал тежок крст (се родила слепа), кој таа со покорност и трпение го носела целиот свој овоземен живот. При Крштението девојчето добило име Матрона во чест на преподобна Матрона Цариградска, подвижничка од 5 век. Матрона буквално пораснала во црква – редовно одела на богослужби секогаш кога била во можност. Уште од седум-осум години го здобила дарот на духовно расудување, проѕорливост и чудотворство. По нејзините молитви луѓето добивале исцеление од болестите и утеха во маките. Затоа имала многу посетители. Доаѓале неподвижни и луѓе во колички, како од блиските села така и од подалечните краишта. Во седумнаесеттата година Матрона не можела повеќе да оди: одеднаш ? се парализирале нозете. Самата укажала на духовната причина за болеста: „Таква била Божјата волја“. До крајот на својот овоземен живот проживеала во седечка положба, уште педесет години. Но, таа никогаш не роптала поради тоа, туку смирено го носела својот тежок крст, даден од Бог. Господ ? го открил времето на упокојувањето три дена пред нејзината смрт. До упокојувањето на 19 април/2 мај 1952 година редовно се исповедала и причестувала. По триесет години од нејзиното упокојување, нејзиниот гроб станал едно од светите места за поклонение во Москва и Русија. „Матронушка“ – умилно ? се обраќаат верните, а таа, исто како и за време на овоземниот живот, и сега непрестајно им помага на сите.

Велики Петок

На Велики Петок Црквата ги споменува смртта и погребението на Господ Исус Христос и Неговото слегување во адот. Ова е стожерна точка во Страдалната седмица, тогаш Богочовекот Кој невино пострада за спасението на човечкиот род ја стекна благодатта на искупувањето од прародителскиот грев, со што се обезвласти владеењето на смртта и на пеколот (демоните) над природата на човекот. (Попросто кажано, оттогаш луѓето живеејќи богоугодно, очистувајќи ги своите срца од страстите, повторно можат да стануваат слободни личности и како такви наследници на рајот.) За овој ден Црквата пропишува најстрог пост, денот да помине без јадење и пиење (освен за немоќните и престарените), во знак на таговно сеќавање на настаните од она време. На Велики Петок тајниот Христов ученик Јосиф од Ариматеја го измоли од Пилат мртвото тело на невино распнатиот Господ Исус, а јудејскиот кнез Никодим којшто и самиот тајно Го следеше Христовото Божествено учење, со смеса од смирна и алој Му го подготви телото за погребение. Погребот е извршен во петок пред Пасха, во свеж гроб во близината на Голгота (сопственост на Јосиф од Ариматеја). Присутствувале само неколку луѓе. Долгата традиција на споменувањето на овој ден го исполнила со вонредни богослужбени дејства (ги изобразуваат настаните што се случија на Велики Петок: ова започнува со утрената, којашто како бдение се служи уште вечерта во Четвртокот, во која се објавува евангелската историја за страдањата и смртта на Господ Исус Христос во дванаесет евангелија). Со оглед дека на Велики Петок Богочовекот Исус Христос Му се принесе Себеси како благодарствена и искупителна жртва на Бога Отецот во име на севкупната човечка природа (човечкиот род), во Црквата не се служи Светата Евхаристија, освен можеби литургијата на претходно осветени дарови. Во аскетската книжевност, Светите отци особено се задржуваат на карактерот на молитвата на Господ во Гетсиманската градина произнесена на Велики петок, и ја покажуваат како извор, вдахновение и пример на она вонредно животворно ’сеќавање на смртта’ што е преисполнето со безостатната предаденост на Синот кон волјата на Бога Отецот.

Тропар - Како овца на колење си бил воден, Христе Цару, и како јагне невино на крст си се приковал, од луѓе нечестиви, заради нашите гревови, Човекољупче.

Кондак - Дојдете сите да Го воспееме заради нас Распнатиот, зашто Него Го виде Марија на крстот и говореше: Иако трпиш распнување, Ти си Син и Бог мој.

Преподобен Теодор Трихина

Цариграѓанин и син на богати родители. Како млад ги остави родителите, домот и богатството и се насели во еден пустински манастир во Тракија. Таму се предаде себеси на најтешки подвизи. Спиеше на камења - за да има помалку сон - постојано одеше гологлав и се облекуваше во една наметка од кострет, заради што и го нарекоа „трихин“ што значи „кострет“. Заради ова големо самоизмачување за спасението на душата, Бог му подари голем дар на чудотоврство и за време на животот и после смртта. Се упокои мирно околу 400 година. Телото му се покажа мироточиво.

Преподобен Анастасиј Синајски

Игумен на Синајската Гора. Долго време беше монах кај славниот игумен Св. Јован Лествичник, а по неговата смрт самиот стана игумен. Освен тоа што беше голем подвижник, беше и благоглаголлив писател на житија на Светиите, а и на други поучни списи. Водеше жестока борба против т.н. еретици акефалити (безглавници), коишто го одрекуваа Четвртиот Вселенски Собор во Халкидон. Се упокои во длабока старост во 685 година.

Блажениот Анастасиј Синаит патријарх Антиохиски

Беше монах на Синасјката Гора кога го избраа за антиохиски патријарх во времето на царот Јустинијан. На таа положба го воздигна неговата добродетел, чистотата на животот, големата духовна ученост и тврдата вера. Но царот Јустинијан падна во докетската ерес, против којашто остро станаа цариградскиот патријарх Евтихиј и овој блажен Анастасиј. Царот го прогони Евтихиј, а сакаше да го гони и Анастасиј, но не можеше да му најде никаква замерка на животот. Пред смртта царот Јустинијан се покаја и го врати на престолот патријархот Евтихиј, но неговиот наследник Јуст врз основа на некои клевети го прогони Анастасиј. Помина во прогонство дваесет и три години, а во времето на царот Маврикиј повторно го вратија на престолот. Управуваше со Црквата Божја уште шест години и својот земен пат го заврши во 599 година.

Блажениот Григориј патријарх Антиохиски

По народност Ерменин. Игумен на манастирот Фаран под Синајската Гора. Кога блажениот Анастасиј беше протеран од престолот, Григориј и покрај неговата волја беше поставен за патријарх антиохиски. Многу пофално за него пишува и блажениот патријарх Софрониј во својот Лемонар. Се одликуваше со особено милосрдие, особено кон грешниците. Се упокои во Господ во 593 година.

Светиот апостол Закхеј

Најпрво беше цариник и грешник, но кога Господ го виде качен на дрво во Ерихон (Лука 19, 1 - 9), влезе во неговиот дом, а ова го приведе Закхеј кон покајание. Подоцна тој го придружуваше апостолот Петар, којшто го постави за епископ на Кесарија Палестинска, каде што верно му послужи на Евангелието и мирно се упокои.

Преподобен Атанасиј Метеорит

Роден во 1310 година. Се подвизуваше на Света Гора. Го устрои познатиот манастир Метеор во Тесалија. Имаше голем дар на проѕорливост и чудотворство.

Света Тамара Грузиска

Светата благоверна царица на Грузија, Тамара Велика, родена е околу 1165 година. Потекнувала од древната грузиска династија Багратиди, а од 1178 година била совладарка со својот татко Георгиј III. Времето на царувањето на света Тамара е познато како златен век во грузиската историја. Царицата се одликувала со високо благочестие и продолжувајќи го започнатото дело на својот дедо, светиот благоверен цар Давид III Возобновител, се потрудила за распространување на Христовата вера по цела Грузија, и изградила многу цркви и манастири. Во 1204 година, управникот на Румскиот султанат Рукн ед Дин се обратил до царицата Тамара со барање Грузија да се откаже од христијанството и да го прифати исламот за државна религија. Царицата го отфрлила ова барање и во историската битка во близина на Басијана, грузиската војска ја разбила коалицијата на иноверните сили. Мудрото управување на благоверната царица Тамара предизвикало сенародна љубов и почит кон неа. Последните години од животот ги поминала во пештерниот манастир Варѕиа. Тука царицата имала своја ќелија, која била претворена во мала црквичка, во која таа постојано вознесувала молитви кон Бог. Светата царица Тамара мирно се упокоила во Бог во 1213 година и била вброена кон хорот на светите. Нејзиниот спомен Православната црква го празнува двапати: на 14 мај – денот на нејзиното упокојување и во Неделата на жените Мироносици.

ВЕЛИГДЕН - Воскресение Христово

Откако слугите на првосвештениците израилски го фатија Исус и Го предадоа на Пилат со барање да биде распнат, а Пилат за да им угоди конечно така и пресуди иако не Му најде вина, Господ пострада со смрт на Крст. Висеше меѓу двајца разбојници, од кои едниот Го похули а другиот Го прослави, спасувајќи се со ова себеси за живот вечен. Во оној страшен миг неговите ученици се разбегаа како што Самиот им предрече; освен апостолот Јован Заведеев и мајка Му под Крстот, малку подалеку стоеја и неколку жени коишто последните години Му служеа со своите имоти. Покрај Него тогаш немаше други, освен непријателите и минувачите во неверие. Евангелието подробно пишува за смртта. Потоа Јосиф од Ариматеја, кој Му беше ученик, се осмели и го побара од Пилат телото за да го погребе. Го положија во еден нов гроб којшто Јосиф го имаше скроено во карпа. Го затворија влезот со камен и заминаа. За воскресението дознаа во мугрите во неделата, кога оние верни жени појдоа со миризливи масла на гробот за да Го помазаат телото, кое не Го најдоа. Веста ја прими прва Марија Магдалина и побрза да им јави на апостолите и тие не и поверуваа. Петар и Јован самите се стрчнаа до гробот и го најдоа каменот одвален, а од телото лежеа оставени само повоите. По ова, кога се собраа заедно во куќата, Исус им се јави и разбраа дека воскреснал. Но им го отвори умот и за да ги разбираат Писмата. Им се јави и на Лука и Клеопа додека одеа во Емаус, но не Го препознаа веднаш. Срцата им гореа на сите.

Тропар - Христос Воскресна од мртвите, со смртта смртта ја победи, и на оние во гробовите, живот им подари.

Кондак - Кога си слегол во гробот, Бесмртен, си ја разурнал адската сила, и си воскреснал како победител, Христе Боже, Кој на жените мироносици им благовести: Радувајте се! Кој им даруваш мир на Твоите апостоли, а на паднатите им даваш Воскресение.

Светиот великомаченик Георгиј

Овој славен и победоносен светител беше роден во Кападокија од богати и благочестиви родители. Татко му пострада за Христа, а мајка му се пресели во Палестина. Кога порасна, Георгиј отиде во војска и во својата дваесетта година го стекна чинот трибун и како таков служеше при царот Диоклецијан. Кога овој цар започна страшно гонење на христијаните, Георгиј истапи пред него и одважно исповеда дека е христијанин. Царот го фрли во затвор, па нареди нозете да му ги стават во клади, а на градите да му положат тежок камен. Потоа нареди и го врзаа на тркало под кое имаше штици со големи клинци и така го вртеа додека целото тело не му се направи една голема рана. По ова го закопа во ров, така што надвор од земјата му беше само главата и го остави во ровот три дена и три ноќи. Потоа со помош на некој магионичар му даде да испие смртоносен отров. Но при сите овие маки Георгиј непрестајно Го молеше Бога и Бог веднаш го исцелуваше и на големо одушевување на народот, го спасуваше Својот маченик од смртта. Кога Св. Георгиј воскресна и еден мртовец, тогаш многумина ја примија верата во Христа. Меѓу овие беше и царевата жена Александра и главниот жрец Атанасиј, земјоделецот Гликериј, и Балериј, Донат и Терин. Најпосле царот ги осуди Свети Георгиј и својата жена Александра на смрт со меч. Блажената Александра издивна на губилиштето пред да ја убијат, а Свети Георгиј го убија во 303 година. Безбројни се чудата што се јавија на неговиот гроб. Многубројни се и неговите јавувања во сон и на јаве на многумина коишто го спомнуваат и ја бараат неговата помош до денешен ден. Сиот разгорен од љубов кон Господ Христос, Свети Георгиј без тешкотии остави с ? заради својата љубов: чин, богатство, царски почести, пријатели и сиот свет. За оваа љубов Господ го награди со венец на невенлива слава на небото и на земјата и со живот вечен во Своето Царство. И го дарува со сила и власт да им помага на оние што го слават и призиваат неговото име во бедите и неволјите.

Тропар - Како ослободител на плениците и заштитник на сиромасите, лекар на немоќните, помошник на владетелите, победоносецу, великомачениче Георгие, моли Го Христа Бога, да ги спаси душите наши.

Кондак - Обработен од Бога, ти се покажа како најчесен градинар на верата, и снопови од добродетели собра за себе; откако посеа во солзи, жнееш со веселба; а за борбата што до крв ја водеше, за награда Го прими Христа, и со твоите молитви на сите им даваш прошка на гревовите.

Светиот маченик Лазар Нови

Родум Бугарин од Габрово. Како момче го остави родниот крај и отиде во Анадолија. Таму во едно село Сома, чуваше овци. Но со својата вера го навлече на себе гневот на Турците и еден ага го фрли во затвор. После долги мачења, нечовечно малтретирање, а кое Лазар од љубов кон Христа го поднесе храбро, го убија на 23 април 1802 година. Господ го прими во Своите вечни дворци и го прослави на небото и на земјата. Од неговите свети мошти се случија многубројни чуда.

ВЕЛИГДЕН - Воскресение Христово

Откако слугите на првосвештениците израилски го фатија Исус и Го предадоа на Пилат со барање да биде распнат, а Пилат за да им угоди конечно така и пресуди иако не Му најде вина, Господ пострада со смрт на Крст. Висеше меѓу двајца разбојници, од кои едниот Го похули а другиот Го прослави, спасувајќи се со ова себеси за живот вечен. Во оној страшен миг неговите ученици се разбегаа како што Самиот им предрече; освен апостолот Јован Заведеев и мајка Му под Крстот, малку подалеку стоеја и неколку жени коишто последните години Му служеа со своите имоти. Покрај Него тогаш немаше други, освен непријателите и минувачите во неверие. Евангелието подробно пишува за смртта. Потоа Јосиф од Ариматеја, кој Му беше ученик, се осмели и го побара од Пилат телото за да го погребе. Го положија во еден нов гроб којшто Јосиф го имаше скроено во карпа. Го затворија влезот со камен и заминаа. За воскресението дознаа во мугрите во неделата, кога оние верни жени појдоа со миризливи масла на гробот за да Го помазаат телото, кое не Го најдоа. Веста ја прими прва Марија Магдалина и побрза да им јави на апостолите и тие не и поверуваа. Петар и Јован самите се стрчнаа до гробот и го најдоа каменот одвален, а од телото лежеа оставени само повоите. По ова, кога се собраа заедно во куќата, Исус им се јави и разбраа дека воскреснал. Но им го отвори умот и за да ги разбираат Писмата. Им се јави и на Лука и Клеопа додека одеа во Емаус, но не Го препознаа веднаш. Срцата им гореа на сите.

Тропар - Христос Воскресна од мртвите, со смртта смртта ја победи, и на оние во гробовите, живот им подари.

Кондак - Кога си слегол во гробот, Бесмртен, си ја разурнал адската сила, и си воскреснал како победител, Христе Боже, Кој на жените мироносици им благовести: Радувајте се! Кој им даруваш мир на Твоите апостоли, а на паднатите им даваш Воскресение.

Светиот маченик Сава Стратилат

Овој славен Сава живееше во Рим во времето на царот Аврелијан и имаше војводски чин. По потекло беше Гот. Често ги посетуваше христијаните по затворите и им помагаше со својот имот. Заради неговата голема чистота и подвигот на испосништво Бог му даде власт над нечистите духови. Кога го обвинија како христијанин, тој смело застана пред царот, го фрли пред него својот војнички појас и јавно Го исповеда Господ Христос. Беше мачен со разновидни маки; го биеја, го стружеа со железо и го гореа со свеќи. Но не им подлегна на смртоносните маки, а се јави жив и здрав. Неговите другари, војници, гледајќи дека на Сава очигледно му помага Бог, се обратија кон Христа. Седумдесетмина од нив беа веднаш убиени со меч. Самиот Господ му се јави во затворот на Свети Сава во голема светлина и го укрепи Својот маченик. По ова Сава беше осуден на смрт со потопување во вода. Го фрлија во длабока река, па Му ја предаде душата на Бога во 272 година.

Преподобна Елисавета

Во раната младост прими монашки чин во манастирот на Св. Козма и Дамјан во Цариград. Заради Христа и за спасението на својата душа живееше во тежок подвиг. Себеси се сметаше за невеста Христова, а овој свет за непостоечки. Од нејзината голема љубов кон Бога произлегуваше нејзината голема милосрдност кон луѓето, особено кон болните и страдалните. Со дарот што ѝ го даде Бог исцелуваше различни маки и болести кај луѓето. Ноќе на молитва ја видоа целата обвиена во небесна светлина. А нејзините мошти после смртта беа исцелителни, па на гробот притекнуваа мноштво болни и страдалници. Се упокои мирно во 540 година.

Светите маченици Пасикрат и Валентин

Судијата мачител и неговиот брат Папијан, кој заради страв од маките отпадна од Христа, го наговараа да се одрече од Господ, но Пасикрат ја стави раката во оган и извика: „Телото е смртно и со оган изгорува, но душата е бесмртна и не ги чувствува видливите маки!“ Мајка му многу го поддржуваше и го храбреше да истрае докрај. Го убија заедно со Валентин. Маченичките венци тие ги стекнаа околу 228 година.

Преподобен Тома Јуродив

Секогаш кога по манастирска работа ќе појдеше во Антиохија, Тома се правеше луд заради Христа. Некој Анастасиј не сакаше да му ја даде побараната милостиња за манастирот, а му удри шлаканица. Но Тома му прорече: „Отсега ниту јас ќе примам од Анастасиј ниту Анастасиј ќе може да ми даде!“ По еден ден умре Анастасиј, а Тома се врати во манастирот и издивна. Вака се исполни пророштвото на светиот човек. Свети Тома се престави во Лафна кај Антиохија во времето на патријархот Домин (546 г. – 560 г.).

Светите маченици Лука и Никола

Лука беше прекрасно момче и кројач по занает, пострада за Христа во 1546 година. Никола прими мачеништво за Христа во 1776 година.

Светиот свештеномаченик Василиј, епископ Амасиски

Зетот на царот Константин, Ликиниј, кој беше оженет со царевата сестра, се преправаше пред великиот цар дека е христијанин, но кога царот му даде да управува со целиот Исток, тој најпрво тајно, а потоа и јавно почна да ги гони христијаните и да го утврдува идолопоклонството. За тоа време неговата жена многу тагуваше, но не можеше да го одврати мажот од нечестието. Кога се предаде на идолопоклонството Ликиниј се предаде себеси на сите страсти, а најмногу на прељубништво. Заради нападот на оваа нечиста страст тој посака да ја оскверни девицата Глафира, којашто беше на служба кај царицата. Таа ѝ се пожали на царицата и царицата тајно ја испрати во Никомидија во Понтиската област. Девицата Глафира стигна до градот Амасија, а таму ја примија срдечно епископот Василиј и сите христијани. Беше радосна што најде прилика да си ја спаси девственоста и за ова ѝ пишуваше на царицата. Царицата се радуваше и ѝ испраќаше пари за црковниот храм во Амасија. Но едно од овие писма од Глафира до царицата му падна во рацете на царскиот евнух и тој му го покажа на својот господар Ликиниј. Кога царот дозна каде престојува Глафира, испрати да ја доведат во Никомидија, нејзе и епископот. Во меѓувреме Глафира умре, а војниците го доведоа врзан само епископот Василиј. Откако претрпе маки и затвор, овој блажен маж заврши под меч, а телото му го фрлија во морето, во 322 година. По укажување на Божји ангел неговите клирици го извлекоа од водата со помош на рибарски мрежи и го пренесоа во Амасија, каде што чесно го погребаа во црквата што ја беше подигнал самиот. Царот Константин крена војска против Ликиниј, го победи и го фати и го испрати во ропство во Галија, каде што заврши неговиот богоотпаднат живот.

Свети Јоаникиј Девички

Србин од Зета. Како млад обземен од љубовта Христова го остави домот и родителите и се оддалечи во пределите на Ибар, во една пештера во којашто според Преданието се подвизувал Св. Петар Коришки. Но кога неговата слава почна да се разгласува меѓу луѓето, побегна во Дреница и се скри во густата шума Девичка. Свети Јоаникиј помина во таа самотија години и години во молчење и безмолвие. Според преданието, Светителот таму ја исцелил лудата ќерка на српскиот кнез Ѓураѓ Бранковиќ. Од благодарност кнезот му подигнал манастир на тоа место, познат и денес под името Девич. Таму почиваат светите чудотворни мошти на Св. Јоаникиј. Во тој манастир не толку одамна се подизуваше прославената и богоугодна испосничка монахиња Ефимија. Народот ја нарекува блажената Стојна. Таа се упокои во Господ во 1895 година.

Свети Стефан епископ Пермски

По потекло Русин. Од малечок предаден на молитва и богомислие. Како момче отиде во Ростов и се замонаши во манастирот на Св. Григориј Богослов. Кога дозна за Пермската земја, целата обрасната во плевелот на незнабоштвото, посака да оди како мисионер во оваа земја; веднаш се вдаде во изучување на пермскиот јазик и кога го совлада, состави азбука и ги преведе на тој јазик црковните книги. Со благослов на московскиот митрополит тој како презвитер се упати на својот апостолски подвиг и во густиот мрак на пермското незнабоштво со огромна ревност почна да го проповеда Господовото Евангелие. Откако крсти неколкумина, се потруди да изгради во Перма храм на Св. Благовештение. Кога во Перма се умножи Црквата Божја, Свети Стефан го посветија за нејзин епископ. Претрпе секаков труд, мака, злоба и пониженост, но ја разгони темнината на пермските незнабожци и ги просветли со Христовата светлина. На старост уште еднаш отиде во Москва и таму се упокои во Господ во 1396 година.

Преподобен Филотеј Зервакос

Преподобен Филотеј Зервакос се родил во 1884 година во селото Пакија, близу до гратчето Молаи Лакониски. Уште од детска возраст ја возљубил Црквата и читањето душеполезни книги. Бил толку трудољубив и посветен во учењето што по неговото основно образование станал учител на возраст од 17 години. Кога во 1907 година ја отслужил воената обврска, се обидел да замине на Света Гора. Но, по промисла Божја неговите планови не се оствариле, а по совет на својот духовник, свети Нектариј Пентаполски, тогашниот ректор на Ризариевата богословија во Атина, се преселил на островот Парос и се посветил во от на Животворниот Источник во Лонговарда. Во декември 1907 година станал великосхимен монах, добивајќи го името Филотеј и бил ракоположен за ѓакон. Во 1912 година бил ракоположен за јеромонах, а во 1913 година бил произведен во архимандрит и духовник. Оттогаш, а особено од 1916 година го започнал своето обемно мисионерско дело: редовно обиколувал многу краишта во Грција, каде што проповедал и исповедал. Се одликувал со големо подвижништво, постојана молитва, сила во духовниот живот, сериозност, длабоко смирение и кротост, умиление, жед за тајната на Светата Причест и за читање свештени книги, човекољубие, милостивост и сострадание. Горел од љубов кон Бог и од ревност за светата православна вера. Се упокоил на 26 април/9 мај 1980 година, а по тринаесет години, на 11/24 септември 1993 година, ги извадиле и неговите преподобни мошти.

Источен петок – Балаклија

Светиот апостол Јаков

Син на Заведеј, брат на Јован, еден од Дванаесеттемина. Кога Господ Исус ги повика, тој и брат му Јован ги оставија рибарските мрежи и својот татко и веднаш тргнаа по Него. Спаѓа меѓу оние тројца апостоли на коишто Господ им ги откриваше најголемите тајни, пред кои се преобрази на Тавор и пред коишто тагуваше во Гетсиманската градина пред да пострада. Откако Го прими Светиот Дух, Св. Јаков по разни краишта го проповедаше Евангелието и отиде дури до Шпанија. Кога се врати оттаму со него почнаа да се препираат за Светото Писмо Евреите. Бидејќи никако не можеа да му одолеат, најмија еден маѓесник Хермоген. Но Хермоген и неговиот ученик Филип обајцата беа победени од силата на Вистината што ја проповедаше апостолот и откако беа поразени се крстија. Тогаш Евреите го обвинија кај Ирод и го наговорија некој Јосија да клевети на апостолот. Овој Јосија го виде мажественото држење на Светиот апостол и штом ја слушна јасната проповед за Вистината, се покаја и поверува во Христа. Кога го осудија на смрт Јаков, го осудија и Јосија. Тој го молеше апостолот да му го прости гревот на клевета. А Јаков го прегрна, го целива и му рече: „Мир на тебе и прошка!“ И обајцата ги наведнаа главите под мечот и беа убиени за Господ Кого Го возљубија. Свети Јаков пострада во 45 година во Ерусалим. Неговото тело беше однесено во Шпанија, а на неговиот гроб и денес се случуваат чудесни исцеленија.

Тропар - Ти си бил избран апостол, и на возљубениот Богослов брат еднороден, сефален Јакове. За оние што те воспеваат, испроси прошка на гревовите, за душите наши – милост голема.

Кондак - Кога го слушна гласот Божји, кој те повикува, си ја презрел љубовта таткова, и си тргнал по Христа, славен Јакове, заедно со твојот брат (Јован). Со него си се удостоил да го видиш божественото преображение Господово.

Свети Донат

Епископ во Еврија Албанска. Бог му даде голема благодат на чудотоврство, па правеше многу чуда корисни за луѓето. Така претвори горчлива вода во пивка, низведе дожд во сушно време; ја исцели од лудило царската ќерка, воскресна мртовец. Овој мртовец му го имаше исплатено долгот на својот заемодавец, но бидејќи несовесен заемодавецот сакаше уште еднаш да си го наплати долгот и го бараше од вдовицата на покојниот. Вдовицата плачеше и му се жалеше на епископот. Свети Донат го опомена заемодавецот да почека да го погребаат човекот пред да поразговарат за ова. Но заемодавецот настојуваше со жестокост. Тогаш Свети Донат му пристапи на мртовецот, го фати и му викна: „Стани, брате, и види што имаш со твојот заемодавец!“ Мртовецот се крена и со грозен поглед го погледна својот заемодавец, па му кажа каде и кога му го платил долгот. И плус тој ја побара од овој заемодавец својата писмена обврзница. Исплашен заемодавецот му ја врачи неговата хартија, мртовецот ја искина и повторно легна и се упокои. Свети Донат мирно се упокои во длабока старост и отиде кај Господ во 387 година. Неговите мошти почиваат во Еврија во Албанија.

Светата маченичка Аргира

Оваа Христова маченичка е родена во Бруса, од благочестиви родители. Штотуку се омажи за еден христијанин, во неа се загледа еден Турчин од соседството, па ја повикуваше на грев со него. Христољубивата Аргира ги одбиваше нечистите предлози на Турчинот. Но овој се разбесни и ја обвини на судот дека божем сакала да прими ислам, па се откажала. Од судија до судија, од затвор до затвор, Света Аргира помина цели петнаесет години страдајќи за Христа. Зашто Го љубеше Господ над с ѐ . Најпосле се упокои во затворот во Цариград во 1725 година.

Свети Игнатиј Брјанчанинов

Родителите на Преосветениот Игнатиј стапиле во брак уште во рана младост. Во почетокот на нивниот брак биле родени две деца, но таа радост не траела долго; и двете деца умреле во првите денови од животот и младиот брачен пар долго време останал без деца. Во длабока тага заради долготрајната бездетност, младите сопружници се обратиле кон единствената помош - небесната. Со усрдни молитви и добри дела измолиле разрешување на неплодноста. Како дар на молитвата на ожалостените родители им се родил син, со име Димитриј, во чест на еден од првите вологодски чудотворци - преподобен Димитриј Прилуцки. Детето Димитириј е роденo на 6 февруари 1807 година во селото Покровск, во Грјазовецката област, во Вологодската губернија. Идниот монах ја имаше таа среќа своето детство да го помине во допир со природата, која така стана неговиот прв учител. Тука ја стекна љубовта кон осаменоста. Искрата на божествената љубов засветли во неговото чисто срце и се пројави во несвесна приврзаност кон монаштвото и неговите високи идеали, како и во особена наклонетост кон сѐ свештено и вистински убаво, според мерата на неговата детска возраст. Момчето духовно беше одделенo од светот, а таквото настроение на малолетниот Димитриј не можеше да наиде на разбирање од родителите. Неговиот татко, Александар Семјонович Брјанчанинов, потомок на старата племска многу позната и почитувана фамилија Брјанчанинови, беше светски човек, во полна смисла на зборот. Мајката - Софија Атанасјевна, жена со видно образование, благочестива, не заборавајќи дека мажот е глава, во сѐ му се повинуваше на мажот, делејќи ги со него неговите ставови и размислувања. Сите деца во фамилијата Брјанчанинови, браќата и сестрите на Димитриј Александрович, беа воспитувани заедно, но сите го увидуваа првенството на Димитриј, не само заради тоа што беше најстар, туку и заради особената, возвишена ускладеност на неговиот ум и карактер. Иако беше почитуван од браќата и сестрите и сите ги надминуваше со научните способности и други таланти, Димитриј никогаш не се превознесуваше. Почетоците на монашкото смиреноумие се пројавуваа во неговото однесување и начин на мислење. Често сакаше да ја посетува црквата, а дома имаше обичај да се моли и во текот на денот, не ограничувајќи се само на востановеното време - наутро и навечер. Неговата молитва не беше налик на вообичаено исчитување, забрзано и без внимание, како што е тоа обичај кај децата; тој се учеше на внимателна молитва, стоејќи со стравопочит и бавно изговарајќи ги молитвените зборови, и толку напредна во неа што уште во детството се насладуваше со благодатните плодови. Евангелието секогаш го читаше со умиление, размислувајќи за тоа што чита. Способносите на Димитриј беа многустрани: освен вообичаеното занимавање со науките, тој со голем успех се занимаваше со калиграфија, сликање, нотно пеење и со свирење виолина. Димитриј во домот на родителите живееше до неговата шеснаесетта година; тој прв период од неговиот живот веќе беше тежок за него, во духовна смисла. „Моето детство беше преисполнето со тага. Тука ја гледам Твојата рака Господи, Боже мој! Јас немав кому да го откријам своето срце; почнав сам да го излевам пред Тебе, почнав да го читам Евангелието и житијата на Твоите светии. Завесата, само на некои места пропустлива, го покриваше за мене Евангелието; но Твоите Пимен, Сисој и Макариј, оставаа необичен впечаток на мене. Мислата која често се вознесуваше кон Тебе со молитва и читање, почна малку по малку да донесува мир и спокојство во мојата душа. Кога бев на петнаесет години, неискажлива тишина струеше низ мојот ум и срце. Но, не ја разбирав - јас го сметав тоа за вообичаена состојба на сите луѓе.“ На крајот од 1822 година, родителите го однесоа Димитриј во Санкт Петербург за да го запишат во главната инжењерска школа. Тогаш ненадејно таткото му се обрати на синот со следните зборови: „Каде би сакал да стапиш на служба? Погоден со така необичната отвореност на таткото, синот повеќе не сакаше да ја скрива својата тајна; прво измоли ветување од него дека нема да се налути ако не му се допадне одговорот, а потоа со цврста волја и сила на потполно искрено чувство, рече дека сака да оди „во манастир“. Но, татковите планови во потполност се разидуваа од желбата на синот... Димитриј напредуваше во науките, а одличното однесување и наклонетоста на великиот кнез, имаа влијание и на неговото напредување во службата. Извонредните умни способности и морални особини на Димитриј ги привлекуваа школските професори и сите се однесуваа кон него со голема благонаклоност, отворено давајќи му првенство пред сите останати ученици. Покрај службено-научната дејност, Димитриј имаше успех и во светското друштво, поради своите лични добродетели. Роднинските врски го одведоа во домот на тогашниот претседател на Академијата на уметноста, Олењин. Таму на книжевните вечери стана омилен рецитатор, а со поетскиот и книжевен талент го привлече вниманието на познатите личности од книжевниот свет: Гнедич, Крилов, Батјушков и Пушкин. Таквото друштво имаше добро влијание на литерарниот развој на идниот писател. Димитриј Александрович, и покрај вревата на престолничкиот живот, остана верен на своите духовни стремежи, кои ги живееше во осаменоста на далечното родно место: тој во верата секогаш бараше живо, опитно знаење и сочуван од благодатта не се предаде на трулежното влијание на туѓите учења, ниту на стапиците на светските задоволства. „Поминаа скоро две години во световни интересирања: во мојата душа се роди, и веќе израсна, некаква страшна пустош, се јави глад, се јави неподнослив копнеж по Бог. Почнав да ја оплакувам својата небрежност, да го оплакувам својот заборав на којшто му ја предадов својата вера, да ја оплакувам слатката тишина што ја загубив, да ја оплакувам празнината што ја стекнав, што ме притискаше, ужаснуваше, исполнувајќи ме со чувство на сиромаштво, губиток на живот! И точно, тоа беше страдање на душата, која се оддалечила од својот вистински живот, Бог. Се сеќавам: одам по улиците на Петроград во униформата на јункер, и од очите пролевам потоци солзи...“ „Светот за мене не претставуваше ништо примамливо: јас кон него бев толку ладен, како светот потполно да беше без искушенија! Како да не постоеја тие за мене: мојот ум целиот беше нурнат во науките, и воедно гореше од желба да спознае каде се крие вистинската вера, каде се крие вистинското учење за неа, далеку од догматските и морални заблуди“. Димитриј Александрович ѝ се сврте на молитвата, творејќи ја во себеси, внимателно и непрестајно. Тој се занимаваше со умната молитва, и толку желно се вежбаше во неа, така што таа почна сама да дејствува во него. „Се случуваше навечер“, зборуваше тој за себеси подоцна, „да лежам во постела и да ја ставам перницата под глава, почнувајќи да ја кажувам молитвата, и така, не менувајќи ја положбата, не прекинувајќи ја молитвата, да станувам наутро, да одам на работа, на часови“. На тој начин, бидејќи беше монах во душата, и веќе со шеснаесет години го имаше искусено благодатното дејство на молитвата, ова побожно момче не можеше да се задоволи со обичајот само еднаш годишно да пристапува кон Светите Тајни исповед и Причест, туку му беше потребно почесто да се закрепнува со таа духовна храна, па се обрати на вероучителот и духовникот на училиштето. Тоа предизвика зачуденост кај духовникот, посебно кога на исповед тој рече дека „се бори со мноштво гревовни помисли“. Не правејќи разлика меѓу „гревовни помисли“ и „политички замисли“, отецот протоереј сметаше дека е обврзан за тие околности да ја извести школската управа. Тогаш го подвргнаа момчето на формално испитување за значењето на помислите, кои тој самиот ги признаваше за грешни. Германската управа, не сфаќајќи го значењето на тие изрази, почна да го набљудува Брјанчанинов. Димитриј беше принуден да си пронајде друг духовник, и затоа се обрати кај монасите од Валаамскиот метох и почна да оди таму секоја сабота и недела поради исповед и Света Причест, скришно од школската управа. Во тоа дело му се придружи и неговиот другар Чихачов. Монасите од Валаамскиот метох со љубов ги примаа младите луѓе, но тие како луѓе со обично образование, кои првенствено се ограничуваа на надворешен подвиг, не можеа во потполност да одговорат на нивните духовни потреби, па ги посоветуваа за духовни поуки да се обратат кај монасите од Невската лавра. Во тоа време таму живееја некои ученици на старците Теодор и Леонид, кои пак монашкиот потстриг го примиле од познатиот старец Паисиј Величковски. „Пред погледот на умот, веќе се најдоа границите на човечките знаења во највисоките крајни науки. Доаѓајќи до тие граници, јас ги прашував науките: ‘Што му давате вие на човекот како имот? Човекот е вечен, и неговиот имот мора да биде вечен. Покажете ми го тој вечен имот, тоа вистинско богатство, кое би можел да го однесам со себе во гроб!‘ Науките молчеа.“ „И почнав често, со солзи, да Го молам Бог, да не ме остави како жртва на заблудата, да ми го покаже вистинскиот пат, по кој би можел да одам пред Него, невидливо со умот и срцето. Одеднаш, ми се појави мисла... а срцето ѝ притрча како на пријател во прегратка. Таа мисла ми советуваше да ја изучам верата од изворот - од делата на светите Отци. ‘Нивната светост’, ми говореше таа, ‘гарантира за нивната веродостојност: нив одбери ги за раководители’. Ако си видел некој кој е опрелестен од лажно учење, кој пострадал поради неправилно избран подвиг - знај дека тој се следел себеси, својот разум, своите мислења, а не учењето на Отците, кое го сочинува догматското и морално предание на Црквата.“ Духовните стремежи на младиот подвижник, неговата ревност, усрдност во молитвата, наидоа на тешка проверка. Првите непријатели на патот на неговото спасение беа неговите домашни. По налог на таткото, школската управа презеде мерки преместувајќи го Брјанчанинов од приватниот стан во државен, под строг надзор, а една негова роднина, многу влијателна личност, го извести тогашниот Митрополит петроградски Серафим дека нема да одбегне непријатности доколку Брјанчанинов биде примен во Лаврата за монах. Митрополитот строго му забрани на духовникот Атанасиј да ги прима Брјанчанинов и Чихачов на исповед. Но, Димитриј сам му се обрати на Митрополитот и лично му ја објасни својата неизоставна желба да стапи во монаштво, и Митрополитот му дозволи како и порано да оди кај духовникот во Лаврата. Покрај случувањата и околностите кои зависеа од волјата на луѓето, и самата природа поставуваше препреки на благочестивите намери на младиот Димитриј. Во 1826 година се разболе од болест на белите дробови, која ги имаше сите симптоми на туберкулоза. Лекарите му ја соопштија опасноста на неговата состојба, и тој самиот сметаше дека е на прагот на смртта, и со чести молитви се подготвуваше за премин во вечноста. Но, не се случи онака како што предвидуваа лекарите од престолнината; болеста доживеа поволен пресврт, и му послужи на болниот како доказ дека без волјата Божја ни најпостојаните закони на природата немаат сила да дејствуваат на нас. Но, за да се оствари тој пресврт т.е. потполно да ги прекине сите врски со светот, беше потребен човек кој ќе му помогнеше во тоа, кој со силата на својот дух ќе го води по себе. За Димитриј тоа стана гореспоменатиот јеромонах Леонид. „Срцето ми го зеде отец Леонид - сега е одлучено; ќе дадам оставка во службата и ќе одам по старецот; на него ќе му се предадам со сета душа и ќе го барам единствено спасението на душата во осаменост“. Но, пред да замине во манастир мораше да издржи голема духовна борба со родителите, од една страна, и со моќниците од овој свет, од друга страна. Го положи завршниот испит во инжењерската школа, и тогаш ослободувајќи се од училиштето даде оставка во службата. Но, тука го снајде друга неволја: мораше да си има работа со високите власти, мораше да ја брани својата заветна желба дури пред монархот, на кого му го должеше целото воспитување, образование и благодарност за благонаклонетоста. На дворот на великиот кнез, пред целата управа на инжењерската школа деветнаесетгодишното момче, со трепет во срцето, но со цврста волја, дојде на тоа собрание. Великиот кнез му соопшти дека царот император знаејќи ги неговите способности во службата, наместо оставка, има намера да го приведе во гардата и да му даде таква положба која ќе ги задоволи и самољубието на Брјанчанинов и неговото славољубие. Но, Брјанчанинов му одговори: „Да останеш во светот и да сакаш да се спасиш, тоа е, Ваше Височество, исто како да стоиш во оган и да сакаш да не изгориш“. Не освртувајќи се на убедувањата на великиот кнез, кој прибегнуваше кон ласкања и закани, Брјанчанинов остана чврст во својата намера, но сепак, великиот кнез му соопшти дека царот император одбива да го ослободи од службата. На новото работно место, поради слабото здравје, Димитриј беше принуден по неколку недели да не излегува од станот и да не ги исполнува своите работни обврски. Во 1827 година, при една посета на ова утврдување, великиот кнез се увери во неспособноста на офицерот Брјанчанинов за извршување на службата и ја исполни неговата непопустлива желба да биде отпуштен. Веднаш по добивањето на отпустот, Димитриј се упати во Александро-свирскиот манастир, кај отец Леонид, за под негово раководство да го започне монашкиот подвиг. „Јас стапив во манастир, како што избезумениот, покривајќи ги очите и оставајќи секое размислување, се фрла во оган, или во провалија, како што војник со срце носен, трча во крвав бој, во очигледна смрт. Мојата ѕвезда-водителка. Добрата мисла, дојде да ми свети во осаменоста, во тишината, или поточно во темнината, во манастирските бури“. Стапувајќи во манастирот, Димитриј со сета душа му се предаде на старецот Леонид, на духовно раководство. Исповедта на чистото срце, постојаната предаденост на старецот и сецелото отсекување на волјата пред него, го наградија со духовна утеха, леснотија и мирна состојба на духот, кои се својствени за бестрастието. Подоцна, поради многубројноста на обителта, се појави потреба отец Леонид со своите ученици да се пресели од Свирскиот манастир на друго место. Тие се упатија во Плошќанската пустина, во Орловската губернија. Во тоа време во Плошќанската пустина пристигна и Чихачов. Старецот Леонид го благослови животот на двајцата другари, одвоен од другите ученици. Младите послушници во потполност му се предадоа на подвижничкиот живот. Сите нивни душевни сили беа предадени на богомислие и молитва. Но, меѓу основачот на пустината јеромонахот Маркел и старецот Леонид настана несогласување, коешто го примора последниот да ја напушти Плошќанската пустина и да се пресели во скит на Оптинската пустина. Но, Димитриј и неговиот другар во Оптинската пустина не беа пријатно пречекани. Игуменот ги гледаше неблагонаклоно, а браќата кон нив се однесуваа со недоверба. Имаа многу неволји поради осаменичкиот начин на живот. Во тоа време, мајката на Димитриј се разболе, и таа посака да го види својот син, а и срцето на таткото смекна, та му напиша писмо дека нема да му ги попречува намерите, и да дојде да ја види мајка си. Димитриј појде кај родителите заедно со својот другар. Но, здравствената состојба на мајка му во меѓувреме се подобри, а таткото повторно пробуваше да го наговори да стапи во државна служба. Така, тој повторно се најде во светот, барајќи прибежиште да се заштити од световното друштво, кое е неспоиво со монаштвото, и да се смести некаде во манастир. Раката Божја, која невидливо го покриваше скитникот без прибежиште, се допре до срцето на Преосветениот Стефан, кој многу го засака Димитриј и за заложи за него. Со негов благослов се настани во Семигородската пустина, а потоа на молба на Димитриј, беше преселен во Глушицката пустина, каде што е и именуван за послушник. Бидејќи таткото на Димитриј не престануваше да бара неговиот син да го напушти манастирскиот живот, Димитриј почна да го моли архиерејот да му направи милост и, земајќи ги предвид семејните околности, да го забрза неговиот потстриг во монаштво. Така, Владиката издејствува одобрение од Светиот Синод и го повика Димитриј од Глушицкиот манастир во Вологод и му рече да се припреми за потстриг. Во 1831 година, на 28 јуни, Преосветениот Стефан го потстрижа Брјанчанинов во схима, во соборната црква на Воскресение, и го нарече Игнатиј, во чест на свети Игнатиј Богоносец. На 4 јули истата година, Преосветениот Стефан го ракоположи монахот Игнатиј во јероѓакон, а на 25 јули во јеромонах, и привремено го постави при архиерејскиот двор во Вологда. Но, опкуржувањето на пустинољубивиот монах директно се спротивставуваше на неговите желби, и тој побара од архиерејот да го пушти да оди во Глушицкиот манастир. Но, набргу почина управителот на Пелшемскиот Лопотов манастир, па така во 1832 година Игнатиј е именуван на местото на упокоениот. Манастирот скоро да беше разрушен. Но, Игнатиј успеа потполно да го возобнови манастирот. За кратко време братството се зголеми на 30 луѓе. Богослужението се устрои според одреден типик. Обителта се обнови и одвнатре и однадвор. Кога го виде тоа, срцето на неговиот татко смекна, така што Игнатиј веќе можеше да ги посетува родителите. Неговата мајка се хранеше со духовните беседи на синот и нејзините сфаќања се сменија, од телесни станаа духовни, таа му благодареше на Бог што ја удостои нејзиниот првенец да се најде меѓу Неговите служители, што претходно го сметаше за своја голема несреќа. Како старешина на монашкото општожитие, отец Игнатиј стана „ава“ на монашката заедница, во полна смисла на зборот. За игумен на Лопотовската обител е назначен во 1833 година. Но, поради влажната клима, неговото здравје значително се влоши, така што на крај тој заврши во болничка постела. Тогаш о. Игнатиј побара преместување во Николо-угрејшкиот манастир. Но, царот Николај Павлович дознавајќи за сите случувања во врска со животот на игуменот Игнатиј го повика во Петроград за лично да го види, во присуство на Митрополитот Филарет. Во таа прилика, царот на о. Игнатиј му ја назначи Сергиевата пустина, и му даде задача од нејзе да направи манастир, кој во очите на престолнината ќе биде пример за сите манастири. Светиот Синод потоа го произведе игуменот Игнатиј во архимандрит, во 1834 година во Казанската црква. Намерата на игуменот Игнатиј да се пресели од Лопотовиот манастир имаше во основа чисто физичка причина. На неговиот слаб организам му требаше клима, ако не јужна, тогаш во најголема мера сува, а не влажна. Положбата на Сергиевата пустина, во поглед на климата, не ги нудеше дури ни оние погодности кои ги имаше Лопотовиот манастир. А во духовно-морален поглед, новото место беше многу понепријатно во споредба со претходното; тоа бараше двојно поголем духовен подвиг, бидејќи беше опкружено со трња на световни гласини и суета. Само живата вера во промислата Божја и добрата совест во исполнувањето на монашкиот завет на послушанието, кои архимандритот Игнатиј ги покажуваше во однос на царската волја, го крепеа при стапувањето на новото прибежиште. Тој единствено се грижеше за доброто на обителта која му беше доверена. Манастирските конаци, почнувајќи од црквата до последните манастирски згради одамна беа запуштени. Запуштеноста во материјална смисла, распуштеноста во морален поглед, царуваа со сета сила. Сепак, напорите и грижата во возобновата на оваа пустина оставија свој печат на неговото веќе нарушено здравје. „Со неспознатливи дела на Промислата, јас сум преместен во таа обител, до северната престолнина, која, додека живеев во неа, не сакав дури да ја гледам, сметајќи дека во сѐ не одговара на моите духовни цели. Првата година, по доаѓањето во неа ме погоди тешка болест, втората година друга, третата година трета; тие ги уништија остатоците од моето здравје и сили, станав изнемоштен, непрестајно страдајќи. Тука се подигнаа и се запенија завист, злоречие, клевета, овде бев подвргнат на тешки, долготрајни, понижувачки казни, без суд, без најмалку истрага, како бесловесна стока; овде ги видов непријателите кои дишат со непомирлива злоба и жед за моја погибел“. Отец Игнатиј со обновата на храмот заврши во 1838 година, но неговата основна грижа беше внатрешната духовна благосостојба на обителта. На браќата о. Игнатиј им го пренесуваше својот начин на мислење и погледи на монаштво, беше отец и учител на сите. Вратата од неговата келија постојано беше отворена, така што слободно кај него доаѓаа и старите монаси свештенослужители и младите послушници. Така братството стана едно големо семејство, со кое управуваше еден отец, и поврзано со врските на слога и духовно единство, одухотворено и раководено од возвишеното учење на отецот-учител, иако не ги одминуваа тагите и искушенијата. „Да отфрлиме секакво роптање, да отфрлиме секаква тага заради она што ни се случува, да отфрлиме жалост на срцето и меланхолија, од кои слабите души страдаат повеќе отколку од самите неволји. Да отфрлиме секаква мисла за одмазда и враќање со зло на зло. Одмаздата е Моја. Јас ќе отплатувам (Рим 12, 19), вели Господ“. Во 1838 година архимандритот Игнатиј е поставен за устроител на сите манастири во Петроградската епархија. Таа служба ја имаше сѐ до самиот избор на епископската катедра. Тој сметаше дека животот на човекот кој потполно се предал на водство на Промислата, се одвива по некој Божји план. Тој имаше посебен дар, сѐ да гледа на духовен начин; и најмалата случка, и безначајните околности, кај него имаа длабока смисла. Писменото изразување беше негова духовна потреба. Трудејќи се да ја открие суштината на монашкото живеење, архимандритот Игнатиј се трудеше во самиот себе да ја оствари и со живописен збор на другите да им ја пренесе духовната убавина на смислата на монаштвото. Исповедта на помислите на монахот почетник, за старецот секогаш беше во основата на монашкиот живот. Архимандритот Игнатиј во себеси ги имаше споено и духовната мудрост и надворешната власт, и затоа животот под негово раководство и во неговата обител беа драгоцено место за сите оние кои сакаа разумно да се подвизуваат. Не придавајќи значај на својата болежливост, тој секојдневно го примаше напорот да ги ислуша исповедите на помисли - неговите ученици дури имаа обичај да водат дневен запис, и тие своите помисли ги откриваа со чисто срце, со искреност, затоа што старецот можеше да ја прими таквата исповед потполно бестрасно. Ползата од исповедта на помислите за сите беше очигледна. Притоа, старецот не ги подвргнуваше своите ученици на тешки искушенија, туку ги предвидуваше нивните физички способности и умната развиеност на секого од нив. Во 1846 година архимандритот Игнатиј поради тешка болест побара да биде ослободен од должноста настојател и да биде отпуштен во пензија, во Никола-бабаевскиот манастир на Костромската епархија. Но, наместо пензијата, нему му беше одобрен само единаесетмесечен одмор, за опоравување од болеста. Во 1857 година Светиот Синод го избра архимандритот Игнатиј за Епископ Кавкаски и Црноморски. На денот на своето наречение рече: „Од младоста тежнеев кон длабока пустина и никогаш не сум мислел за служење на Црквата во каков било свештенички чин. Да бидам епископ на своето срце и на Христос да Му ги принесувам на жртва помислите и чувствата осветени од Духот - тоа е висината кон која беше насочен мојот поглед.“ Поминувајќи во Сергиевата пустина дваесет и четири години, Епископот ја напушти во состојба на процут. За време на неговата управа обителта беше украсена со нови три прекрасни храма. Од оние коишто ги воспитуваше во монаштво Сергиевата пустина даде шеснаесет настојатели: десет архимандрити, пет игумени и еден управител. Во 1858 година Епископот Игнатиј пристигна во Ставрополската епархија, која беше потполно неуредена. И тука прва грижа на Епископот Игнатиј при управувањето со паствата беше да се востанови богослужење според соодветен црковен ред, и да се утврдат потребните односи меѓу свештенството и народот, како во градовите, така и во селата. И тој самиот во односот со свештенството беше срдечен, прост и директен, непрестајно се грижеше за нивниот живот, образование и меѓусебните односи, кои одговараат на свештеничкиот чин. Обрнуваше внимание на воспитувањето на младите во школските установи кои беа во негова надлежност. Во 1861 година Епископот Игнатиј заради тешка болест се враќа во Никола-бабаевскиот манастир, каде што на 30 април 1867 година за време на тивка молитва го затекнува смртта за којашто се подготвуваше во текот на целиот живот на земјата. Владиката Игнатиј Брјанчанинов ни остави обемно духовно дело собрано во шет тома: „Аскетски огледи“ во три тома, „Аскетска проповед“, „За современото монаштво“ и „Старечник“.

Светиот пророк Еремија

Роден 600 години пред Христа, во селото Анатот, недалеку од Ерусалим. Почна да пророкува во својата петнаесетта година, во времето на царот Јосија. Им пророкуваше за покајание на царот и на неговите големци, на лажните пророци и на свештениците и во времето на овој цар Јосија одвај си ја спаси главата од убиствените раце на огорчените големци. На царот Јоаким му прорече дека неговиот погреб ќе биде како погреб на магаре, т. е. мртов ќе биде исфрлен надвор од Ерусалим и телото долго ќе му се влечка по земјата непогребано. Заради ова Еремија беше фрлен во затвор. Бидејќи во затворот не можеше да пишува, го повика Варух, којшто застана покрај неговото затворско прозорче, а Пророкот почна да му диктира. Кога му го прочитаа ова пророштво на царот, тој гневен ја фрли хартијата во оган. Промислата Божја го спаси Еремија од затворот, а врз Јоаким се исполни зборот на Пророкот. На царот Јехониј пак, му прорече дека со целото семејство ќе биде одведен во Вавилон и дека ќе умре таму, коешто наскоро и се случи. Под царот Седекија Еремија си стави јарем на вратот и така одеше по градот Ерусалим, пророкувајќи го со тоа падот на Ерусалим и ропството под јаремот на Вавилонците. На еврејските робови во Вавилон им пишуваше да не се надеваат да се вратат во Ерусалим, зашто ќе останат во Вавилон седумдесет години - така и беше. Во долината Тотеф, под Ерусалим, каде што Евреите им принесуваа на идолите деца како жртви, Еремија зеде здрав лонец во рацете, го скрши пред народот, пророкувајќи ја брзата пропаст на Јудејското царство. Наскоро Вавилонците го зазедоа Ерусалим, го убија царот Седекија, го разорија и го ограбија градот, а огромен број Евреи беа заклани во долината Тотеф, на местото каде што Пророкот го искрши оној лонец. Еремија со левитите го зеде кивотот од храмот и го однесе на ридот Нават - каде што умре Мојсеј - и овде го скри во една пештера. Огнот од храмот пак, го скри во еден длабок бунар. Некои Евреи го принудија да оди со нив во Египет, каде поживеа четири години, а потоа беше од своите сонародници убиен со камења. На Мисирците им прорече дека идолите ќе им бидат разбиени и дека Дева со Младенецот ќе дојде во Мисир. Постои предание дека самиот цар Александар Велики го посетил гробот на Пророкот Еремија. На наредба од Александар телото на Еремија е пренесено и со почести погребано во Александрија. (Мисирците речиси го обожаваа Пророкот Еремија. Затоа и го погребаа како крал. Го сметаа за чудотворец и после смртта. Правот од неговиот гроб го земаа како лек против каснатици од змија. И ден денес мнозина христијани во молитва го повикуваат Пророкот Еремија против змии).

Тропар - Господи, празнувајќи го споменот на Твојот пророк Еремиј, преку него Те молиме: Спаси ги душите наши.

Кондак - Велик пророку и маченику, откако преку Духот го очисти твоето светлозарно срце, славен Еремија, одозгора го прими дарот на пророштво, и гласно повикуваше по земјата: Овој е нашиот Бог, и никој не Му е рамен Нему, Кој се јави на земјата откако се воплоти.

Преподобниот маченик Акакиј Влечкар

Од селото Неохор близу Солун. Бидејќи многу беше биен од мајсторот во Серез, тој се потурчи. Потоа живееше во Хилендар како покајник и монах. Неговата сиромашна и христољубива мајка го посоветува: „Како што доброволно се одрече од Господ сега така мораш доброволно да примиш и мачеништво за слаткиот Исус.“ Ја послуша мајка му и со благослов од светогорските отци отиде во Цариград, каде што Турците го заклаа во мај 1816 година. Неговата глава се чува во манастирот на Свети Пантелејмон.

Свети Пафнутиј Боровски

Син на татарски големец, кој подоцна прими христијанска вера. Во својата дваесетта година Пафнутиј се замонаши и проживеа во манастирот с ѐ до неговата деведесет и четврта година, кога се упокои во Господ. Беше девственик и подвижник, па затоа и голем чудотворец и проѕорливец. Почина во 1478 година.

Светите маченици Тимотеј и Мавра

Судбината на овие прекрасни маченици, женик и невеста, е чудна. Дваесет дена по венчавката беа изведени на суд заради верата во Христос пред Тиавидскиот намесник Аријан, во времето на царот Диоклецијан. Тимотеј беше чтец во црквата во неговиот роден крај. „Кој си ти?“, го праша намесникот. Тимотеј одговори: „Јас сум христијанин и чтец на Црквата Божја.“ Оној пак му рече: „Не ги гледаш ли до тебе приготвените справи за мачење?“ Тимотеј одговори: „И ти не ги гледаш Божјите ангели што ме крепат“. Тогаш намесникот нареди и ушите му ги прободија со железна прачка, така што од болка му искокнаа очните зеници. Потоа го обесија главечки и му ставија во устата дрво. Мавра најпрво се исплаши од маките, но кога мажот ѝ ја охрабри и таа ја исповеда својата вера пред намесникот. Овој нареди и најнапред ѝ ја искубаа косата, а потоа ѝ ги отсекоа и прстите на рацете. По многубројни долги маки, на коишто брзо би подлегнале да не ги крепеше благодатта Божја, обајцата беа распнати на крст еден кон друг. Висејќи на крстовите останаа живи цели девет дена, советувајќи се и крепејќи се еден со друг во трпењето. Десеттиот ден Му го предадоа својот дух на Господ, за Кого претрпеа крсна смрт, со што се удостоија за Неговото Царство. Чесно пострадаа за Христа во 286 година.

Преподобен Теодосиј Киево-Печерски

Од најрана младост ги одбегнуваше смеата и веселбите и се предаваше на молитва и богомислие. За ова мајка му често го тепаше, а особено откако еден ден здогледа дека носи железен појас по голото тело, од што имаше крв на кошулата. Бидејќи еднаш ги прочита во Евангелието зборовите на Спасителот „кој го љуби татка си или мајка си повеќе од Мене не е достоен за Мене“, тој го напушти родителскиот дом и побегна во Киевската пештера кај Преподобниот Антониј. Свети Антониј го прими и наскоро го замонаши. Кога мајка му го најде и почна да го бара да се врати, тој ја посоветува, па и таа се замонаши во еден женски манастир. Со неговиот подвиг, со кротоста и добрината Теодосиј набрзо ги надмина сите монаси и му стана мошне мил на Антониј, којшто го постави за игумен на манастирот. Во негово време манастирот многу се намножи, се соѕидаа цркви и келии и во целост се воведе Студитскиот устав. Заради неговата девствена чистота, заради преголемиот молитвен труд и љубовта кон ближните, Бог му подари на Теодосиј голема благодат и тој Божји човек имаше голема моќ над нечистите духови, исцелуваше болести и гледаше во човечките судбини. Свети Антониј и Свети Теодосиј се сметаат за основачи и устроители на монаштвото во Русија. Свети Теодосиј се упокои мирно во 1074 година. Неговите целебни мошти почиваат покрај моштите на Свети Антониј.

Спомен на јавувањето на Чесниот Крст во Ерусалим

Во времето на царот Констанс, синот на Свети Константин, кога беше патријарх Кирил Ерусалимски, во девет часот наутро над Голгота се појави Чесниот Крст и се простираше до небото над Елеонската Гора. Тој Крст беше посветол од сонцето и поубав од најубавото виножито. Сиот народ, и верните и неверните, ги оставија своите работи и во страв и со восхит гледаа во небесниот знак. Мнозина неверници се обратија во верата Христова, а исто така и многумина еретици аријанци ја оставија својата злобна ерес и се вратија во Православието. За овој знак патријархот Кирил му пиша на царот Констанс, којшто и самиот клонеше кон аријанството. Тоа се случи на 7 мај 357 година. И во таа прилика се покажа дека христијанската вера не е во светските мудрувања според телесниот човечки разум, туку во силата Божја, објавена преку чуда и знаци многубројни.

Светиот маченик Акакиј

Овој светител беше римски офицер при царот Максимијан. Одговарајќи на суд за својата вера во Христа, тој рече дека таа благочестива вера ја наследил од родителите и дека во неа се утврдил гледајќи ги многубројните чудесни исцеленија од моштите на христијанските светители. После големи маки претрпени храбро во тракискиот град Пиринт, Акакиј беше спроведен во Византија, каде издржа нови маки, додека најпосле не го убија со меч. Чесно пострада и се пресели во царството на вечната радост во 303 година.

Преподобните отци грузиски

Во 4 век, а двесте години откако Света Нина го проповедаше Евангелието во Грузија, му се јави Пресветата Мајка Божја на Јован, подвижник антиохиски, и му нареди да избере дванаесетмина од своите ученици и да отиде во Грузија за да ја утврди православната вера. Јован така и направи. Кога дојдоа во Грузија, овие дванаесет мисионери беа свечено дочекани од кнезот на таа земја и од католикосот Евлалиј и веднаш со ревност ја започнаа својата работа. Народот притекнуваше околу нив во толпи и тие го утврдуваа во верата со голема мудрост и многубројни чуда. Началник на сите овие христољубиви мисионери им беше Свети Јован Зедазниски. А нивните имиња се: Авид, Антониј, Давид, Зинон, Тадеј, Иса, Издериос, Јосиф, Михаил, Пир, Стефан и Шијо. Со апостолска ревност сите тие ја утврдуваа Христовата вера во Грузија, основаа многу манастири и оставија зад себе многубројни ученици. Така се удостоија со слава на небесата и со сила на земјата.

Светиот апостол и евангелист Јован

Споменот на овој голем апостол и евангелист се празнува на 26 септември. А на 8 мај се споменува чудото пројавено на неговиот гроб. Имено, кога Јован имаше повеќе од сто години, зеде седуммина од своите ученици, излезе од Ефес и им нареди на учениците да му ископаат гроб во вид на крст. Потоа старецот слезе жив во гробот и беше погребан. Кога подоцна верните го отворија Јовановиот гроб, не го најдоа телото во гробот. А на 8 мај секоја година се креваше некоја прашина од неговиот гроб, од која се исцелуваа болни од разни болести.

Тропар - Апостоле, возљубен од Христа Бога, побрзај да ги избавиш луѓето без одбрана, оти, Оној што ти дозволи да се потслониш на Неговите гради, ќе ти дозволи и да Го помолиш за нас. Него моли Го, Богослове, да го растера и темниот облак на незнабошците, просејќи за нас мир и милост голема.

Кондак - Твоето величие, девственику, кој може да го прикаже, зашто точиш чудеса и излеваш исцеленија, и се молиш за душите наши, како богослов и Христов пријател.

Преподобен Арсениј Велики

Овој славен светител е родум од една патрициска фамилија во Рим и добро школуван како во светските науки и во философијата така и во духовната мудрост. Кога ја остави сета светска мудрост, се предаде на служба на Црквата и стана ѓакон во големата црква во Рим. Неоженет, повлечен, молчалив, Арсениј мислеше така да го проживее сиот свој живот. Но Промислата Божја го управи неговиот живот поинаку. Царот Теодосиј го зеде за воспитувач и учител на своите синови Аркадиј и Хонориј и го постави за сенатор, опкружувајќи го со големо богатство, почести и раскош. Но сево ова повеќе го притискаше срцето на Арсениј отколку што го задоволуваше. Се случи еднаш Аркадиј направи некоја беља, а Арсениј го казни за тоа. Навредениот Аркадиј му смислуваше тешка одмазда на учителот, за која Арсениј кога дозна се облече во облека на питач, отиде на морскиот брег, седна на кораб и замина за Мисир. Кога пристигна во славниот Скит, му стана ученик на прочуениот Јован Колов и се предаде на подвиг. Се сметаше себеси за мртов и кога некој му јави дека му умрел некој богат роднина и му го оставил во наследство сиот имот, тој одговори: „Па јас умрев пред него, како можам да го наследам!“ Повлечен во една пустинска келија како во гробница, постојано плетеше кошници од палмови лисја, а ноќе Му се молеше на Бога. Ги одбегнуваше луѓето и секој разговор со нив. Само во празнични денови излегуваше од келијата и доаѓаше в црква да се причести. За да не стане мрзлив, си го поставуваше прашањето: „Арсениј, зошто дојде в пустина? “ Помина педесет и пет години како пустиножител и за сето тоа време им беше пример на монасите и слава за монаштвото воопшто. Поживеа с ѐ на с ѐ сто години и по долготраен труд и доброволно себеналожено мачеништво се упокои мирно, во 448 година. Се пресели во Царството на Христа Бога, Кого Го љубеше со сето свое срце и со сета своја душа.

Света Емилија

Мајката на Свети Василиј Велики. Во младоста сакаше доживотно да остане девојка, но беше принудена на брак. Роди девет деца и толку ги вдахнови со дух Христов, што петмина од нив станаа христијански светители, и тоа: Василиј Велики, Григориј - епископ Ниски, Петар - епископ Севастиски, Макрина и Теозвија. На старост устрои манастир, во кој живееше со својата ќерка Макрина. Таму се упокои во Господ на 8 мај, 375 година.

Преподобен Арсениј Трудољубивиот

Монах киевски. Никогаш не си даваше себеси одмор, а непрестајно се трудеше. Храна земаше еднаш дневно, по залезот на сонцето. Се подвизуваше и се упокои во 14 век.

Светиот апостол Симон Зилот

Еден од Дванаесеттемина (големи) апостоли. Беше родум од Кана Галилејска. На свадба му дојде Господ Исус со мајка му и со учениците. Кога снема вино, Господ претвори вода во вино. Кога го виде ова, младоженецот ги остави домот, родителите и невестата, па тргна по Христа. Зилот значи Ревнител. А Симон е наречен Ревнител заради неговата голема и огнена ревност кон Спасителот и кон Неговото Евангелие. Кога Го прими Светиот Дух, Симон отиде да го проповеда Евангелието во Мавританија во Африка. Откако успеа мнозина да ги обрати во верата Христова, беше мачен и најпосле распнат на крст како неговиот Господ, Којшто му приготви венец на слава во бесмртното царство.

Светите маченици Алфеј, Филаделф и Кирин

Родени браќа, синови на некој кнез Виталиј во Јужна Италија. Прекрасни во благородството, силни во верата. Судени за верата во Христа; водени од еден судија до друг, од еден мачител до друг. Одведени во Сицилија и таму убиени во времето на царот Ликиниј. На Алфеј му го отсекоа јазикот. Од излив на крвта Алфеј умре. Филаделф беше изгорен на железна леса, а Кирин во оган. Нивните нетлени мошти беа пронајдени во 1517 година. Овие тројца браќа ѝ се јавија на Света Евталија (под 2 март).

Преподобна Исидора Јуродива

Живееше во 4 век и беше монахиња во женскиот манастир во Тавенисиот. Се правеше луда за да ја скрие својата добродетел и својот подвиг. Ги работеше највалканите работи, се хранеше со помии од садовите, ги услужуваше сите и секого и беше презирана од сите и од секого. Во тоа време ангел Божји му ја откри на еден голем подвижник, Питирим, тајната за Исидора. Питирим дојде во женскиот манастир и кога ја виде до земја ѝ се поклони. Тогаш сестрите му кажаа на Питирим дека таа е луда. „Вие сте луди“, им одговори Питирим, „а оваа е поголема пред Господ и од мене и од вас. Јас само Го молам Бога да ми го даде мене она што нејзе ѝ е одредено на Страшниот Суд“. Тогаш сестрите се засрамија и ги молеа Питирим и Исидора за прошка. Оттогаш сите почнаа да ѝ укажуваат чест. А таа, за да ги избегне почестите од луѓето, побегна од манастирот и не се знае каде умре, околу 365 година.

Блажената Таиса

Богата девојка, христијанка, во Мисир. Се реши да не стапува во брак, а имотот им го раздаде на пустинските монаси. Кога го потроши сиот имот, се предаде на развратен живот. Монасите, кога слушнаа за ова, го замолија авва Јован Колов, па тој појде во Александрија и почна да плаче пред Таиса. Штом го чу старецот како плаче за нејзините гревови, веднаш се покаја и ја остави куќата и воопшто с ѐ , па тргна во пустината по Светителот. По патот ноќе, кога таа спиеше а Јован стоеше на молитва, тој ги виде ангелите како ја зедоа нејзината душа во голема светлина. И позна Јован дека нејзиното миговно но топло покајание Му беше поугодно на Бога од долгогодишното надворешно покајание на мнозина отшелници.

Светиот маченик Исидор

Во времето на царот Декиј, Исидор беше насила земен во војска од островот Хиос. Од малечок се држеше за Христовата вера и животот го минуваше во пост, во молитва и во добри дела. Во војската штом се прокажа како христијанин, војводата му побара одговор и го советуваше да се одрече од Христа и да им принесе жртва на идолите. Светителот одговори: „И телото да ми го убиеш, над мојата душа немаш власт. Јас Го имам вистинскиот и жив Бог Исус Христос, Којшто и сега живее во мене и по мојата смрт ќе биде со мене и јас сум во Него и ќе останам во Него и нема да престанам да го исповедам Неговото Свето име дури е духот во моето тело“. Војводата нареди и најпрво го биеја Исидор со воловски жили, а потоа му го отсекоа јазикот. Но и без јазик Исидор со Духот Божји говореше и го исповедаше Христовото име. Војводата пак, го постигна Божја казна и одеднаш онеме. Нем најпосле даде знак да го убијат Исидор со меч. А Исидор ѝ се зарадува на пресудата и фалејќи Го Бога најпосле излезе на губилиштето, каде што му ја отсекоа главата, во 251 година. Неговиот другар Амониј го погреба неговото тело, но за ова и самиот пострада и прими венец на мачеништво.

Свети Леонтиј Струмички, патријарх Ерусалимски

Свети Леонтиј е роден во Струмица, поранешен Тивериополис, од богати и благочестиви родители. На Крштението го добива името Лав. Штом научи да чита почна да ги изучува Светото Писмо и житијата на Светиите, a во душата му се роди желба да стане монах. По смртта на родителите се повлече на една осамена гора, каде што почна да се подвизува, а потоа замина за Цариград, каде што стапи во манастирот на Пресвета Богородица, наречен Птелидион, тука примајќи монашки потстриг. Живеејќи во покаен плач и солзи се издвојуваше по особеното почитување и љубов кон нашиот Господ и Неговата Пресвета Мајка. Иако сè уште млад, Преподобниот презема на себе еден тежок подвиг: одеше по улиците на царскиот град правејќи се дека не е со здрав ум, поради што мнозина го исмеваа и навредуваа, а често и физички го повредуваа. Поднесувајќи сè со големо смирение Преподобниот набргу достигна голема мерка во добродетелта и во молитвата од што најприродно се појави и дарот на чудотворство. Носеше жар во рацете или во мантијата и ги кадеше чесните икони по градот, а огнот не го повредуваше. Во тоа време во Цариград дојде еден добродетелен Архиереј од градот Тиверијада, а Преподобниот штом го здогледа отиде кај него и почна да му служи во послушание. Тој живееше на една гора надвор од Цариград и околу него се собираа и други духовни чеда. Еден ден Преподобниот беше испратен во Цариград по работа, но со благослов да се врати истата вечер како не би му се случило некое искушение во градот. Тој знаеше често да каже дека рибата не може долго да издржи надвор од водата во врска со излегувањето на монасите надвор од своите манастири. Извршувајќи го своето послушание во градот Преподобниот не можеше да најде брод којшто ќе го врати на спротивната страна и за да не ја наруши заповедта на Старецот се фрли во морето, а водата му дојде само до грлото додека не дојде до другата страна. Така Бог устрои за светото момче да не се возгордее и да не помисли за себе високо дека е сличен на Господ во Неговото одење по површината на морето, а сепак на чудесен начин да стаса на другата страна извршувајќи го своето послушание. По некое време Тиверијадскиот Епископ тргна на пат за својата црква во Ерусалим и со себе го зема и блажениот Леонтиј, a патем тие свратија на островот Патмос. Преподобниот измоли од духовниот отец благослов поради зголемување на својот подвиг да остане во манастирот на свети Јован Богослов. Подвизувајќи се таму со тајни подвизи, за коишто никој од браќата не знаеше, особен за него беше дарот на солзи и богоподобното смирение, поради кои умот толку му беше просветлен од Господ што многу книги од светите Отци знаеше напамет. Игуменот го замонаши во голема и ангелска схима и го удости со Светата Тајна на свештенството. Поради своето смирение и големите тајни подвизи, пред сè во молитвата на срцето, се удостои со многу виденија на светиот апостол и евангелист Јован, а по смртта на игуменот браќата го избраа за нов старешина на Апостоловиот манастир. Кога неговите добродетели се прочуја и за него дозна благочестивиот цар Мануил Комнен (1143-1180 г.) по желба на царот и на мнозина архиереи беше избран за Патријарх Ерусалимски. Како Епископ помина некое време во метосите на Ерусалимската Патријаршија и Светиот Гроб на островот Кипар, а потоа се пресели во градот Акра на палестинското крајбрежје (поради Латините кои тогаш владееја со Ерусалим не дозволувајќи му на православниот Патријарх таму да се смести), а потоа прејде и во Ерусалим. Латините коишто ја имаа световната контрола врз Ерусалим не му дозволуваа на светиот православен Патријарх да богослужи на Гробот Господов и во храмот на Светото Воскресение, па дури му подготвуваа и потајно убиство, така што по желба на царот Мануил Преподобниот се врати во Цариград. Тука свети Леонтиј проживеа неколку години и по многу прекрасни и спасоносни чуда, кои Господ ги изврши по молитвите на Својот верен и добар слуга. Се упокои во мир во 1185 година, а неговите свети мошти ги положија во храмот на свети архангел Михаил. Неговиот свет спомен се празнува на 27 мај. Така се приброи праведникот кон Праведниците, преподобниот кон Преподобните, доброволниот маченик кон Мачениците и архиерејот кон Светителите оставајќи го споменот за својот свет живот како пример и утеха за сите што застанаа на тесниот пат што преку очистувањето од страстите води до Единствениот вистински Живот. Житието на свети Леонтиј Патријарх Ерусалмски на времето е составено од цариградскиот монах Теодосиј, а свети Никодим Светогорец го внесе ова житие во книгата наречена „Неон Еклогион“.

Преподобен Серапион Синдонит

Синдон значи крпа платно. Овој светител е наречен Синдонит, бидејќи својата голотија ја покриваше само со една крпа платно. Во раката носеше Евангелие. Серапион живееше како птица, без покрив и без грижи, преоѓајќи од место на место. Својот синдон му го даде на еден бедник којшто трепереше на мразот, а самиот остана сосем гол. Кога некој го запраша: „Серапионе, кој те разголе?“ Тој покажа на Евангелието и рече: „Ова!“ Но потоа и Евангелието го даде за откуп на некој задолжен човек, когошто доверителот го гонеше во затвор заради долгот. Еднаш во Атина четири дена не јадеше ништо бидејќи немаше ништо и почна да вика од глад. Кога атинските философи го прашаа зошто вика, тој одговори: „На тројца им бев должен, двајца ги подмирив, а третиот уште ме мачи. Првиот заемодавец е телесната похот, која ме мачеше во младоста; вториот среброљубието, а третиот стомакот.“ Философите му дадоа златник да си купи леб. Тој отиде кај пекарот, си купи само еден леб, го остави златникот и си отиде. На старост мирно се престави кај Господ, во 5 век.

Блажениот Исидор Јуродив заради Христа

Германец по потекло. Кога дојде во Ростов ја засака православната вера, па не само што стана член на Православната Црква туку го зеде на себе и тешкиот подвиг на јуродството. Одеше сиот во крпи. Денот го минуваше правејќи се луд и под вид на лудост ги поучуваше луѓето, а ноќта ја минуваше во молитва. Ноќеваше во една колиба од гранки, којашто самиот си ја направи. Овој светител покажа големи и страшни чуда и за време на животот и после смртта. На еден трговец, кој беше исфрлен од коработ и се давеше во морето, Исидор му се јави одејќи по водата и го изведе на брегот. Кај ростовскиот кнез пресушија еднаш сите садови со вино, бидејќи слугите го избркаа Исидор од пред вратата и не му дадоа чаша вода. Кога умре, во 1484 година, на 14 мај, во својата колиба, сиот Ростов замириса со некој прекрасен мирис. Оној трговец когошто Блажениот Исидор го спаси од морето, му подигна црква на местото каде што беше неговата колиба.

Светите Пречистантски преподобномаченици

Среде природните убавини на планината Цоцан во близина на Кичево, Пресвета Богородица си издигнала прекрасен дом – манастирот „Пречиста – Кичевска“, посветен на светото Благовештение. Кон средината на XVI век, монашкото братство од овој манастир станало вистинска утеха и крепост за напатениот народ кој страдал под тешкото османлиско ропство. Гласот за нивната слава и духовна сила допрел и до злонамерните Агарјани, па тие на 27-от ден од месец март, 1558 лето Господово, со сета своја јарост се упатиле кон светата Богородична обител. Браќата заедно со присутните мирјани биле собрани како и обично во храмот на заедничка Литургија. Во часот кога од певницата, со умилен молитвен глас, бавно прозвучила херувимската песна, отец Аверкиј, којшто морал да исполни некое послушание надвор, втрчал во храмот и известил дека кон манастирот се приближува многуброен, насилнички османлиски аскер. Тогаш преподобниот старец Евнувиј, заедно со уште двајцата монаси Пајсиј и Аверкиј, подготвени да примат маченички венец, останале во манастирот, а останатите монаси и мирјани заминале во шумата и таму пронашле безбедно место да ја довршат Литургијата. По службата, откако се увериле дека Агарјаните биле заминати, монасите се вратиле и тука затекнале страшна и тажна слика: сe било уништено, храмот бил во пламен, а на местото ??сподинец близу манастирската чешма, лежеле телата на тројцата свети старци и духовни учители. Тие откако најрешително одбиле да се приклонат кон иноверното учење и пред разбеснетите Агарјани непоколебливо ја исповедале својата силна вера во Спасителот Христос, биле подложени на страшни измачувања и примиле маченички венец со отсекување на нивните божествени глави. Сите селани од околните села се собрале за да ја споделат болката со осиротеното и обездомено братство. Притоа, со стравопочит и солзи во очите, тие им се поклонувале и ги целивале телата на светите преподобномаченици. Но тагата се преплетувала со радост заради стекнувањето на тројца нови застапници за народот пред Бога. Со силното молитвено застапништво на светите тројца преподобномаченици, и под покровителство на Пресвета Богородица, светата обител не се распуштила, туку продолжила со својата монашко-евангелска просветна дејност. За шест години бил изѕидан нов храм од камен. Таков бил подвигот, страдањето и преминот во вечниот живот на нашите свети отци и преподобномаченици: Евнувиј, Пајсиј и Аверкиј. По нивните свети молитви, Господи Исусе Христе, чувај ја нашата татковина и спаси ги нашите души, дарувајќи ни голема милост. Амин!

Преподобен Гаврил Велички

Мијалче (подоцна Гаврил Светогорец, Епископ Велички) се родил на 10 март 1926 година, во Штип, од православни родители Методиј (подоцна монах Кирил) и Гора Парнаџиеви. Основно образование, а потоа и гимназија завршил во родниот град. Уште како млад се одликувал со посебна кротост и послушност. Потоа се запишал на Академијата за ликовни уметности во Белград. После дипломирањето, во 1955 година, четири-пет години работел како професор по уметност и историја на уметноста во гимназијата и учителската школа „Гоце Делчев“ во Штип. Покрај работата во училиштето, Мијалче, заедно со својот татко Методиј, работел и како скулптор. Вo 1963 година заминал на Света Гора. За неговиот престој таму директно добил благослов од Игуменијата на Света Гора – Пресвета Богородица. Бил замонашен во грчкиот манастир „Свети апостол Павле“ со монашко име Гаврил. Сето време додека престојувал на Света Гора избегнувал контакти со луѓе. Меѓутоа, неговиот престој таму не траел долго; морал да се врати во својата родна земја. Никогаш не му давал одмор на своето тело – речиси никогаш не спиел, а и кога спиел, секогаш лежел на земја или на тврда рогозина. Иако многу строго постел и бил многу слаб, поседувал голема виталност и енергија. Редовно ги служел сите богослужби во манастирот и непрестајно се трудел во подвигот на умно-срдечната молитва. Тишината и самотијата биле негови постојани сотрудници, затоа и често ги користел двете ближни пештери. Од Бог добил дар на проѕорливост и чудотворство. Во 1981 година, на 28-ми август, на празникот на Успение на Пресвета Богородица, од Синодот на Македонската Православна Црква бил унапреден во архимандрит, а по точно една година бил хиротонисан за Епископ со титула Велички. Иако отсекогаш копнеел и прибегнувал кон тихување, сепак, од послушание прифатил да биде хиротонисан за епископ. Си ја предвидел својата смрт и самиот си отслужил четириесет заупокоени Литургии. На 12 јануари 1990 година, со Евангелието, кое постојано го читал, и со крстот на гради, а во раката – бројаница, мирно Му ја предал својата душа на Бог. Бил погребан зад олтарниот дел на манастирот, покрај својот телесен татко и духовен син, отец Кирил.

Преподобен Пахомиј Велики

Родум Мисирец и во младоста незнабожец. Како војник учествуваше во борбата на царот Константин против Максенциј. Потоа, дознавајќи од христијаните за единиот Бог и гледајќи го нивниот благочестив живот, Пахомиј се крсти и отиде во Тиваидската пустина, кај прочуениот подвижник Паламон, кај кого десет години се учеше на подвижнички живот. Тогаш, на местото наречено Тавенисиот, му се јави ангел во облека на схимник и му даде штичка на којашто беше напишан уставот на општежителниот манастир, заповедајќи му таков манастир да устрои на тоа место и прорекувајќи му дека во тој манастир ќе притекнат мнозина калуѓери заради спасение на душите. Пахомиј го послуша Божјиот ангел, почна да подига многубројни келии, иако таму немаше никого освен него и брат му Јован. Кога брат му го укори зошто гради толку непотребни градби, Пахомиј просто одговори дека тој ја следи Божјата заповед, без оглед кој и кога ќе дојде да живее тука. Но наскоро поттикнати од Духот Божји на тоа место надојдоа многу луѓе и почнаа да се подвизуваат според типикот на Пахомиј, добиен од ангел. А кога се зголеми бројот на монасите, Пахомиј постепено подигна уште шест манастири. Бројот на неговите ученици изнесуваше до седум илјади. Свети Антониј се смета за основач на отшелничкиот (пустински) живот, а Свети Пахомиј на манастирското општежитие. Смирението, трудољубивоста и воздржанието на овој Свет отец беа и останаа редок пример за подражавање пред огромен број монаси. Свети Пахомиј изврши безбројни чуда, но и безброј искушенија претрпе од демоните и од луѓето. На луѓето им послужи како роден татко или брат. И мнозина ги побуди да појдат по патот на спасението. И мнозина управи на патот на вистината. Беше и остана голема светилка на Црквата и голем сведок на Христовата правда и вистина. Се упокои мирно во 348 година, во седумдесет и четвртата година од својот земен живот. Многумина од неговите ученици Црквата ги вброја во редот на Светителите, како на пример: Теодор, Јов, Пафнутиј, Пекузиј, Атинодор, Епоних, Сур, Псој, Дионисиј, Псентаисиј и други.

Свети Ахил, епископ Лариски

Овој голем јерарх и чудотворец беше роден во Кападокија. Учествуваше на Првиот Вселенски Собор, на којшто ги посрами еретиците како со својата ученост така и со светоста, предизвикувајќи голем восхит. Зеде Свети Ахил еден камен и им викна на ариевците: „Ако Христос е создание Божјо, како што велите вие, речете од овој камен да потече елеј?“ Еретиците молчеа и се чудеа на таквата покана од светителот. Тогаш Свети Ахил повторно рече: „А ако Синот Божји е рамен на Отецот, како што веруваме ние, нека потече елеј од овој камен!“. И навистина, на општо восхитување, потече елеј. Свети Ахил се упокои мирно во Лариса во 330 година. Кога македонскиот цар Самоил ја освои Тесалија, ги пренесе моштите на Свети Ахил во Преспа, на островот во езерото којшто се нарече, а и денес се вика Ахил или Аил.

Преподобен Силуан

Најпрво беше комедијант, глумејќи пред секој и секого. Потоа, загреан од љубовта Христова, му стана ученик на Свети Пахомиј. „Готов сум да го дадам и животот, само да добијам простување за гревовите“, говореше Свети Силуан.

Светиот апостол Андроник

Еден од Седумдесеттемина. Роднина на Светиот апостол Павле, како што пишува самиот Павле (Рим. 16, 7), спомнувајќи ја и Света Јунија, помошничката на Андроник. Андроник беше поставен за епископ на Панонија, но не живееше на едно место туку го проповедаше Евангелието по цела Панонија. Со Света Јунија тој успеа да приведе кон Христа многумина и да разори голем број идолски храмови. Обајцата имаа благодатна сила на чудотворство, со којашто ги изгонуваа демоните од луѓето и исцелуваа секаква немоќ и болест. Обајцата пострадаа за Христа и така примија двоен венец: и на апостолство и на мачеништво. Нивните свети мошти се најдени во Евгениските предели (забележано под 22 февруари).

Светиот маченик Солохон

Родум Мисирец и римски војник под војводата Кампан, во времето на царот Максимијан. Кога дојде царска наредба сите војници да им принесат жртви на идолите, Солохон се изјасни како христијанин. Истото тоа го направија и неговите двајца другари: Памфамир и Памфалон. Војводата нареди и ги биеја и ги мачеа со страшни маки, под коишто Памфамир и Памфалон издивнаа. Солохон остана и натаму жив и го ставија на нови маки. Така војводата нареди со меч да му ги отворат вилиците и да му истурат во устата од идолската жртва. Маченикот со заби го скрши железото и не го прими во себе идоложртвеното. Најпосле низ двете уши му прободија писарско перо и така го оставија да умре. Христијаните го зедоа маченикот и го однесоа во домот на една вдовица, каде што малку закрепна од храната, па продолжи да ги советува верните да бидат истрајни во верата и во маките за неа. Потоа Му вознесе благодарност на Бога, го заврши својот земен живот и се престави кај Господ во Небесното Царство, во 298 година.

Свети Стефан, патријарх Цариградски

Син на царот Василиј Македонец и брат на царот Лав Мудриот. На патријаршискиот престол дојде после Фотиј и со Црквата Божја управуваше од 889 до 893 година. Мирно се упокои и се престави кај Господ, Когошто многу Го љубеше.