5 јули 2024
Светиот свештеномаченик Евсевиј, епископ Самосатски
Многу постигна во изобличувањето на аријанството. Кога се испразни антиохискиот престол, на негово настојување за патријарх беше избран Мелетиј, големо светило на Црквата, којшто после смртта се удостои со голема пофалба од Свети Јован Златоуст. Но сепак аријанците набрзо по востоличувањето го изгонија Мелетиј од Антиохија. Кога умре злиот син на цар Константин, Констанциј, се зацари еден уште полош од него, Јулијан Отстапник. Во времето на Јулијановото гонење на христијаните Свети Евсевиј го слече свештеничкото расо и се облече во војничко руво, па така ги обиколуваше гонетите цркви по Сицилија, Финикија и Палестина, сегде утврдувајќи ја православната вера и поставувајќи свештеници, ѓакони и сиот потребен клир, а некаде дури и епископите ги поставуваше тој. Кога се прочу погибелта на Јулијан, Свети Евсевиј го посоветува Мелетиј да го повика Соборот во Антиохија во 361 година. Присуствуваа дваесет и седум архиереи, уште еднаш се осуди аријанската ерес, а се прогласи православната вера онака како што беше изразена на Првиот Вселенски Собор. Покрај Мелетиј и Евсевиј, на овој Собор особено се забележуваше Свети Пелагиј Лаодикиски, прочуен девственик и подвижник. Овој Собор беше во времето на благочестивиот цар Јовинијан. Но тој цар набрзо умре, а се зацари свирепиот Валент, со којшто повторно кон Православието се наврте прогонство. Свети Мелетиј беше прогонет во Ерменија, Евсевиј во Тракија, а Пелагиј во Арабија. По Валент се зацари Грацијан, кој ѝ даде слобода на Црквата и ги врати од прогонство архиереите на нивните места. Така се вратија: Мелетиј во Антиохија, Евсевиј во Самосат, а Пелагиј во Лаодикија. Во тоа време голем број епархии и парохии беа како вдовици, па Евсевиј ревнуваше да му најде на народот благочестиви пастири. Но кога дојде во градот Долихин со избраниот епископ Марин, за да го востоличи новиот архиереј, а да ја изобличи ариевската ерес којашто во овој град имаше голем замав, еден еретик-фанатик фрли од покрив ќерамида врз чесната глава на Свети Евсевиј и опасно го рани. Од оваа рана големиот Свет ревнител за Православието умре за да живее вечно во рајското блаженство. Пострада во 379 година.
Светите маченици Зинон и Зина
Свети Зинон беше римски офицер во градот Филаделфија Арабиска, а Зина му беше слуга. Кога настана гонењето на христијаните во времето на царот Максимијан, Свети Зинон се осмели и излезе пред војводата Максим пред кого ја исповедаше својата вера во Едниот Жив Бог и го посоветува да ги остави мртвите идоли и да ја прими единствената вистинита вера. Војводата се налути и го фрли во затвор. Овде Зинон беше посетен од верниот слуга Зина, при што и него го фатија и го уапсија. Потоа обајцата беа мачени за Христа и најпосле фрлени во оган, во којшто незнабожците долеваа масло. Нивните души се венчаа со невенливи венци во Христовото Царство, а телесните остатоци им ги погребаа во црквата на Свети Георгиј во местото наречено Кипарисион.
Свети маченик Албан
Свети Албан бил римски војник, кој бил убиен околу 303 година. Иако бил незнабожец, во својот дом засолнил христијански свештеник, а потоа и самиот станал христијанин. Кога војниците дошле по свештеникот, Албан ја облекол неговата наметка и им се предал на војниците за да го заштити свештеникот. Бил погубен на местото каде што денес се наоѓа храмот што е посветен во негова чест.